Θώμη Μερτζανίδου , Η Ελληνίδα του «Χαμάμ»

Πριν από λίγες εβδομάδες, η Ευρωπαϊκή Ένωση γνωστοποίησε την πρόοδο που έχει κάνει ένα φιλόδοξο ευρωπαϊκό επιστημονικό πρότζεκτ υπό το παράξενο όνομα «HAMAM». Το «HAMAM», το οποίο δεν έχει καμία σχέση με τους ανατολίτικους συνειρμούς που δημιουργεί η ονομασία του, στοχεύει στην ανάπτυξη καλύτερων και ταχύτερων μεθόδων διάγνωσης του καρκίνου του μαστού, δηλαδή ενός προβλήματος που απασχολεί εκατοντάδες χιλιάδες γυναίκες σε ολόκληρη την Ευρώπη. Και, ως συνήθως δεν θα μπορούσε να μην υπάρχει και μία ελληνική συμμετοχή! Και αυτή έρχεται από την 27χρονη ερευνήτρια από την Καβάλα και υποψήφια διδάκτωρα του University College London (UCL), κυρία Θώμη Μερτζανίδου.

Η συμμετοχή στη HAMAM

Η Καβαλιώτισσα ερευνήτρια ενεπλάκη στο πρόγραμμα ΗΑΜΑΜ, όταν ολοκλήρωνε το μεταπτυχιακό της. «Τους τελευταίους μήνες που έκανα το τελικό project, ήρθα πιο κοντά με την έρευνα σε αυτό το αντικείμενο και μου άρεσε πολύ. Ο επιβλέπων καθηγητής μου τότε με παρακίνησε να συνεχίσω για διδακτορικό. ‘Έψαξα λοιπόν τις υποτροφίες σε παρόμοια αντικείμενα και έκανα αίτηση στο Κέντρο Επεξεργασίας Ιατρικής Εικόνας (CMIC) του UCL Με δέχθηκαν και μία από τις διαθέσιμες υποτροφίες ήταν μέρος του HAMAM» λέει. .....................

Στο ΗΑΜΑΜ ( http: //www. hamam-project. org/ ), το οποίο ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια, συμμετέχουν οκτώ ερευνητικοί φορείς από την Ευρώπη και ένας από τις ΗΠΑ. Το πρόγραμμα φέρνει σε συνεργασία ερευνητές, προγραμματιστές και ακτινολόγους με σκοπό την έγκυρη και ακριβή διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Ο τρόπος με τον οποίο φιλοδοξεί να πετύχει τον στόχο του είναι με την ενσωμάτωση διαφορετικών μεθόδων απεικόνισης (όπως για παράδειγμα μαστογραφία, μαγνητική τομογραφία και υπέρηχος) και του ιατρικού ιστορικού του ασθενούς σε έναν σταθμό εργασίας.

Ο τομέας στο οποίον εμπλέκεται η ελληνίδα ερευνήτρια, είναι η ανάπτυξη αλγορίθμων για την αυτόματη συσχέτιση περιοχών μεταξύ διαφορετικών μεθόδων απεικόνισης. «Το αντικείμενο της διδακτορικής μου διατριβής είναι η συσχέτιση μεταξύ μαστογραφίας και μαγνητικής τομογραφίας. Η μαστογραφία χρησιμοποιείται ευρέως για την αναζήτηση και τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού, καθώς η υψηλή ανάλυση αναδεικνύει λεπτομέρειες της δομής του μαστικού αδένα, όπου μπορεί να αναπτυχθεί κάποιος όγκος» σημειώνει η κυρία Μερτζανίδου.

Η πρόκληση του προγράμματος

«Παρόλα τα πλεονεκτήματα της μαστογραφίας,

εάν ο μαστικός αδένας μίας γυναίκας έχει μεγάλη πυκνότητα και επειδή η μαστογραφία είναι δυσδιάστατη, κάποια σημεία μπορεί να μην είναι ορατά, καθώς επικαλύπτονται από άλλα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η μαγνητική τομογραφία (που απεικονίζει το μαστό σε 3 διαστάσεις) μπορεί να δώσει συμπληρωματικές πληροφορίες» λέει.

Όπως υπογραμμίζει ο στόχος της έρευνας της είναι να παράσχει στον ακτινολόγο αυτόματη συσχέτιση μεταξύ των δύο εικόνων, ώστε να βοηθηθεί κατά τη διάγνωση, στην παρακολούθηση της θεραπείας και στον σχεδιασμό της χειρουργικής επέμβασης του καρκίνου του μαστού. Βέβαια, τονίζει ότι η προσπάθειά βρίσκεται ακόμη σε ερευνητικό επίπεδο και ότι θα απαιτηθεί και άλλος χρόνος ώστε να μπορέσει αυτή η δουλειά να είναι χρήσιμη στην ιατρική κοινότητα. Στην ομάδα της συμμετέχουν επίσης οι Ντέιβιντ Χωκς, Τζων Χίπγουελ και Λιάνγκαο Χαν.

Διαφορές μεταξύ πανεπιστημίων

Αν και παραδέχεται ότι δεν μπορεί να κάνει συγκρίσεις μεταξύ του ελληνικού και του βρετανικού συστήματος, σημειώνει ότι «όσον αφορά το επίπεδο σπουδών τα ελληνικά πανεπιστήμια δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τα βρετανικά». «Δεν νομίζω ότι έχει υπάρξει έλληνας που ήρθε για μεταπτυχιακό στην Αγγλία και δεν τα κατάφερε. Απλώς, το ελληνικό πανεπιστήμιο προωθεί μία γενικότερη μόρφωση και όχι τόσο εξειδικευμένη ή συνδεδεμένη με την αγορά» λέει.

«Μία ακόμη σημαντική διαφορά είναι οι διασυνδέσεις των βρετανικών πανεπιστημίων με την αγορά εργασίας.

Τους τελευταίους μήνες των σπουδών τους η μεγαλύτερη πλειοψηφία των φοιτητών στη Βρετανία συζητά με τους καθηγητές τις προοπτικές εργασίας και γνωρίζει -μέσα από εκδηλώσεις που οργανώνει το πανεπιστήμιο- εταιρίες αλλά και ερευνητικές δραστηριότητες. Πολλές φορές επίσης οι διπλωματικές εργασίες γίνονται σε συνεργασία με εταιρίες. Κάτι τέτοιο δυστυχώς στην Ελλάδα δεν υπάρχει» επισημαίνει η κυρία Μερτζανίδου.

Στην ερώτηση εάν θα επέστρεφε στην Ελλάδα, τονίζει ότι θα το ήθελε, εάν βρει ένα αντικείμενο εργασίας που θα την ενδιαφέρει, όμως παραδέχεται ότι «αναμφισβήτητα το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί κέντρο μεγάλης ερευνητικής δραστηριότητας και επομένως οι ευκαιρίες στην έρευνα είναι περισσότερες». «Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι στην Ελλάδα είναι μηδενικές» καταλήγει.

Ποια είναι η κυρία Μερτζανίδου

Η επιστήμων από την Καβάλα γεννήθηκε το 1983, σπούδασε στο δημόσιο σχολείο και αποφοίτησε από το τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ. Το 2007 μετέβη για μεταπτυχιακές σπουδές στην επεξεργασία εικόνας και τη γραφική υπολογιστών στο UCL, ενώ ένα χρόνο αργότερα ξεκίνησε και το διδακτορικό της στην επεξεργασία ιατρικής εικόνας στο ίδιο πανεπιστήμιο.

«Ο λόγος για τον οποίο επέλεξα να ακολουθήσω αυτές τις σπουδές,

είναι γιατί πάντοτε τις έβρισκα πολύ ενδιαφέρουσες. Επέλεξα το προπτυχιακό γιατί μου άρεσαν τα Μαθηματικά και η Φυσική και αργότερα την γραφική ηλεκτρονικών υπολογιστών και την επεξεργασία εικόνας. Χαίρομαι για τις σπουδές που έχω κάνει και αισθάνομαι ευγνώμων που μου δόθηκε η ευκαιρία να κάνω αυτό που μου αρέσει» σημειώνει, μιλώντας στο «Βήμα» η κυρία Μερτζανίδου.

«Γενικότερα,

η επεξεργασία της εικόνας εισέρχεται όλο και περισσότερο στην καθημερινότητα του ανθρώπου. Τα ειδικά προγράμματα, όπως το Photoshop, εξελίσσονται, δημιουργούνται νέα προϊόντα με μεγαλύτερη αυτοματοποίηση στις εργασίες και οι αλγόριθμοι αλλάζουν» συμπληρώνει.

Η ασθένεια σε αριθμούς

Στην Ελλάδα, ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την συχνότερη αιτία θανάτου για τις γυναίκες

Στη χώρα μας από το 2003 και μετά τα κρούσματα αυξάνονται ραγδαία

Ξεπερνούν τις 4.000 οι διαγνώσεις της ασθένειας στην Ελλάδα κάθε χρόνο

Μόλις στο 5% των περιπτώσεων γίνεται η διάγνωση σε πρώιμα στάδιο

Κάθε χρόνο ανιχνεύονται 350 000 νέα κρούσματα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Στην Ευρώπη καταγράφονται 130.000 θάνατοι από καρκίνο του μαστού κατ’ έτος

Πηγή: E.E., ΟΟΣΑ

Το Βήμα