Κυριακή 4 Απριλίου 2010

Τα πρωτόνια γυρίζουν τον χρόνο πίσω

Μια νέα εποχή για την επιστήμη άρχισε το μεσημέρι της Μεγάλης Τρίτης. Ήταν σαν να γεννήθηκε ένα μικρό Σύμπαν σε ένα σκοτεινό τούνελ 40 μέτρα κάτω από το έδαφος. Εκεί, στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων του CΕRΝ, συγκρούστηκαν σωματίδια- αόρατα με γυμνό μάτι- και απελευθέρωσαν ποσότητες ενέργειας, όπως ακριβώς εικάζεται ότι συνέβη κατά το 1ο δισεκατομμυριοστό του δευτερολέπτου που ακολούθησε τη Μεγάλη Έκρηξη που δημιούργησε τον Κόσμο μας.

O Επιταχυντής Αδρονίων προσπάθησε να το πετύχει δύο φορές το πρωί της Μεγάλης Τρίτης. Μάταια. Οι επιστήμονες που είχαν περάσει όλο το βράδυ άγρυπνοι στην αίθουσα ελέγχου, έφευγαν απογοητευμένοι. Την τρίτη φορά που άρχισε ξανά να σείεται, τα πρωτόνια στο υπόγειο τούνελ μήκους 27 χιλιομέτρων απέκτησαν ξαφνικά πρωτόγνωρη κινητική ενέργεια, ίση με 7 Τέρα ηλεκτροβόλτ (ΤeV). Πλησίασαν σχεδόν την ταχύτητα του φωτός που είναι 300.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο. Ποτέ ξανά στη Γη δεν είχε επιτευχθεί τέτοια δύναμη ενέργειας.

Δύο λεπτά πριν από τις δύο το μεσημέρι ώρα Ελλάδας ο Επιταχυντής, που κόστισε περισσότερα από 10 δισ. ευρώ και τη σκληρή δουλειά 10.000 ανθρώπων, εκπλήρωσε την... υπόσχεσή του. Παρά τα χλευαστικά σχόλια που ακούστηκαν το 2008 όταν παρέλυσε εξαιτίας πολύπλοκων βλαβών, ο Επιταχυντής έδωσε μόνο μια πρόγευση των δυνατοτήτων του.

Ενθουσιασμός. Μπορούσε να επιταχύνει τα πρωτόνια με διπλάσια κινητική ενέργεια, 14 ΤeV, αλλά αυτό θα το επιχειρήσει το 2013. Οι συγκρούσεις που έγιναν τη Μεγάλη Τρίτη ενθουσίασαν τους επιστήμονες και σήμαναν την έναρξη μιας πολύχρονης αναζήτησης στα μυστικά του Σύμπαντος.

Από εδώ και πέρα, τέτοιες συγκρούσεις θα γίνονται πολλές. Και οι επιστήμονες θα τις μελετούν για πολλά χρόνια ελπίζοντας να ανακαλύψουν πράγματα που δεν ήξεραν μέχρι τώρα, που φαντάζονταν, που προσπαθούσαν να διερευνήσουν διατυπώνοντας πολύπλοκες θεωρίες.

Άγνωστες διαδικασίες.

Ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων θα αποτελέσει ορόσημο στην επιστήμη επειδή με τις συγκρούσεις θα προσπαθήσει να γυρίσει πίσω τον χρόνο. Να δείξει στους ειδικούς τι συμβαίνει όταν ένα τεράστιο απόθεμα ενέργειας εμφανίζεται από το πουθενά(;). Και πώς εκείνη τη στιγμή επεμβαίνει η φύση θέτοντας σε λειτουργία άγνωστες σε εμάς διαδικασίες. Οι επιστήμονες ευελπιστούν να καταλάβουν πώς ξαφνικά κάποια σωματίδια αποκτούν μάζα και αρχίζουν να κτίζουν συμπαγή οικοδομήματα στο Σύμπαν, από τον μικρόκοσμο στον μεγάκοσμο, διαμορφώνοντας πλανήτες, αστέρια, γαλαξίες, έμβιους οργανισμούς στη Γη.

Είναι το υποτιθέμενο μποζόνιο του Χιγκς αυτό; Το επονομαζόμενο σωματίδιο του Θεού ή κάτι άλλο; Ελπίζουν ακόμη να καταλάβουν τι είναι αυτή η σκοτεινή ύλη που λέγεται ότι καλύπτει το 30% του Σύμπαντος, την οποία οι ειδικοί βλέπουν πως υπάρχει, αλλά δεν ξέρουν καν τι είναι. Επίσης, ίσως μπορέσουν να οδηγηθούν σε μια πειστική απάντηση για το πώς «συνεργάζονται» οι τέσσερις βασικές δυνάμεις του Κόσμου για να καθορίζουν οτιδήποτε συμβαίνει στα όριά του.

Σίγουρα όμως θα περάσουν πολλά χρόνια για να κατανοηθούν όλα αυτά και στο μεταξύ πολλές καινούργιες γνώσεις θα αποκτηθούν. Άλλωστε, όπως είχε πει στα «ΝΕΑ» ένας παγκοσμίως αναγνωρισμένος έλληνας φυσικός, ο Γιάννης Ηλιόπουλος, «ακόμη και αν φανερωνόταν μπροστά μου η εξίσωση που περιγράφει τη λειτουργία του Σύμπαντος, δεν θα ήμουν έτοιμος να την καταλάβω».

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου