Κλείνουν οι αποθήκες μεταναστών

Αθλιες συνθήκες κράτησης εκατοντάδων μεταναστών, οι οποίοι στερούνται ακόμη και τα στοιχειώδη δικαιώματα των κρατουμένων, για να καταλήξουν στη συνέχεια εγκλωβισμένοι, παράνομοι και ανύπαρκτοι, στο κέντρο της Αθήνας ή αλλού, λοιδορούμενοι και ανεπιθύμητοι σχεδόν απ' όλους.

Αυτή είναι η κατάσταση που επικρατεί στα κρατητήρια συνοριακής φύλαξης του Εβρου.

Την εβδομάδα που πέρασε, άλλη μία φορά, η διαχείριση του προσφυγικού και μεταναστευτικού θέματος από τη χώρα μας έγινε αντικείμενο διεθνούς χλεύης: αυτή τη φορά από τον επίτροπο για τα ανθρώπινα δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης Τ. Χάμαρμπεργκ. Σε πολυσέλιδη παρέμβασή του στηλιτεύεται το απαράδεκτα χαμηλό ποσοστό χορηγήσεων ασύλου αλλά και οι δραματικές συνθήκες στα κέντρα κράτησης, με ιδιαίτερη αναφορά σ' αυτά του Εβρου. Λίγες μέρες νωρίτερα, ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Σπ. Βούγιας επισκέφθηκε τις «αποθήκες ανθρώπων» στην ίδια περιοχή. Δεσμεύτηκε μάλιστα, ότι μετά το κολαστήριο της Παγανής στη Μυτιλήνη, σειρά έχει να κλείσει το κρατητήριο συνοριακής φύλαξης του Τυχερού στον Εβρο.

Εν μέσω λοιπόν σκληρών και συστηματικών αποδοκιμασιών εντός και εκτός ελληνικών συνόρων για την εγκληματική αντιμετώπιση των προσφύγων το αρμόδιο υπουργείο σχεδιάζει σειρά ρυθμίσεων για τη δημιουργία νέων δομών. Τελείως διαφορετικής φιλοσοφίας, οι οποίες θα αντικαταστήσουν τις «αποθήκες ανθρώπων» που σήμερα λειτουργούν στις μεγάλες πύλες εισόδου της χώρας (Εβρος, νησιά ανατολικού Αιγαίου). Στο ίδιο σχέδιο επιχειρείται η ρύθμιση των ζητημάτων ασύλου με ευέλικτες, δίκαιες και αποτελεσματικές διαδικασίες.

Οι προτάσεις για τον ρόλο και το έργο με το οποίο θα είναι επιφορτισμένα τα «Κέντρα Πρώτης Υποδοχής» όπως θα ονομάζονται, αλλά και το νέο καθεστώς ασύλου παραδόθηκαν στην ηγεσία του υπουργείου πριν από λίγες μέρες.

Την εκπόνησή τους ανέλαβε ομάδα εργασίας από ειδικούς επιστήμονες τριών υπουργείων (Προστασίας του Πολίτη,Υγείας, Εσωτερικών), του Συνηγόρου του Πολίτη, δύο Διεθνών Οργανισμών και 13 Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων.

«Δεν θα υπάρχουν κελιά», εξηγεί στην «Κ.Ε.» ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Σπ. Βούγιας. Και προσθέτει: «Θα είναι ανοιχτά κέντρα περιμετρικής φύλαξης ταυτοποίησης, καταγραφής και κατηγοριοποίησης. Από ειδικό επιστημονικό προσωπικό θα γίνεται ο αναγκαίος διαχωρισμός για το τι δικαιούται ο καθένας, ούτως ώστε να εντοπίζονται οι πραγματικά ευάλωτες ομάδες και αυτές που δικαιούνται διεθνούς προστασίας. Στόχος είναι, η παραμονή των ανθρώπων σ' αυτά να μην ξεπερνάει τις 15 μέρες. Ηδη το πρώτο νέο κέντρο θα λειτουργήσει το καλοκαίρι στη Μυτιλήνη στην περιοχή Ουτζά, σε έκταση που παραχώρησε το υπουργείο Εθνικής Αμυνας».

Αλλαγές και για το άσυλο

Οσον αφορά το νέο καθεστώς χορήγησης ασύλου, το σχέδιο προβλέπει περιφερειακές επιτροπές ασύλου, οι οποίες θα βρίσκονται κοντά στα σημεία εισόδου της χώρας αλλά και σε πόλεις όπου βρίσκονται κέντρα υποδοχής προσφύγων.

Στόχος η έκδοση αποφάσεων χορήγησης ασύλου σε εύλογο χρονικό διάστημα, όπως προβλέπουν οι διεθνείς συνθήκες προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τις οποίες χρόνια τώρα παραβλέπει η ελληνική πολιτεία. Ας μην ξεχνάμε ότι κατέχουμε το εξωφρενικό ποσοστό του 0,04% της αναγνώρισης της προσφυγικής ιδιότητας, σε ανθρώπους που δικαιούνται διεθνούς προστασίας.

Από την άλλη πλευρά, διεθνείς οργανισμοί και συλλογικότητες μεταναστών προτάσσουν ως πλέον θετικό, το γεγονός ότι σταματάει η αστυνομία να αποτελεί ρυθμιστή των διαδικασιών του ασύλου και της διαχείρισης της μενάστευσης. «Πάγια πρότασή μας εδώ και χρόνια ήταν να απεμπλακεί η απόδοση ασύλου από την αστυνομία και ένα ειδικευμένο προσωπικό, κατάλληλα καταρτισμένο, να δίνει τη δυνατότητα σε έναν άνθρωπο ξεριζωμένο, να εκφράζει τη θέληση του για άσυλο. Και ταυτόχρονα να τίθεται σε λειτουργία ένας ευέλικτος μηχανισμός εξέτασης των αιτημάτων, που να οδηγεί σε δίκαιες και γρήγορες αποφάσεις. Να δίνεται το καθεστώς στον αιτούντα, όταν οι λόγοι που επικαλείται ευσταθούν και να υπάρχει αιτιολόγηση σ' αυτούς που δεν το παίρνουν», εξηγεί ο επικεφαλής της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, Γιώργος Τσαρμπόπουλος.

Στην ίδια λογική κινούνται και οι απόψεις του Μοαβία Αχμέτ, συντονιστή του Φόρουμ Μεταναστών. Υποστηρίζει ότι ορθώς θα πραγματοποιείται ο δίκαιος διαχωρισμός των μεταναστών και των προσφύγων: «Μέχρι σήμερα στην Ελλάδα, η διαχείριση αυτών των θεμάτων ήταν στα χέρια της αστυνομίας και ταυτόχρονα, υπήρχε μόνιμα μία σύγχυση μεταξύ μετανάστη και πρόσφυγα. Για τους περισσότερους είναι ένα και το αυτό. Δεν είναι όμως δυνατόν να αντιμετωπίζονται έτσι οι 3.500 Αφγανοί που ζουν στην Αθήνα, οι οποίοι έρχονται από μία χώρα που γνωρίζουμε όλοι πώς είναι η κατάσταση».

Βεβαίως, δεν λείπουν οι ενδοιασμοί για την υλοποίηση των προτάσεων: «Η υλοποίηση -είναι αλήθεια- δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, αλλά είναι αναγκαία. Αν το θέμα δεν κρατηθεί ψηλά στην πολιτική ατζέντα θα υπάρξει πρόβλημα. Υπάρχει σκεπτικισμός, γιατί γνωρίζουμε όλοι πώς λειτουργεί η δημόσια διοίκηση. Εχουν επιστραφεί πολλές φορές χρήματα που διατίθενται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων γιατί δεν απορροφήθηκαν, τα οποία ούτως ή άλλως ήταν λίγα. Πρέπει να γίνουν πολύ οργανωμένες προσπάθειες από την πολιτεία για την εξεύρεση συμπληρωματικών πόρων, σε περίοδο μάλιστα οικονομικής κρίσης», θα συμπληρώσει ο κ. Τσαρμπόπουλος.

Και προσθέτει: «Για τα κέντρα πρώτης υποδοχής, θέλω να είμαι αισιόδοξος, αλλά βλέποντας ρεαλιστικά τα πράγματα, είναι ακόμη πιο δύσκολο εγχείρημα. Δεν αρκεί να στηθούν πιλοτικά ή μαξιμαλιστικά σε όλα τα σημεία εισόδου στη χώρα, αν δεν υπάρχουν στη συνέχεια οι δομές για να δεχτούν αυτούς τους ανθρώπους, έως ότου ολοκληρωθούν οι διαδικασίες εξέτασης των αιτημάτων τους. Σήμερα στα κέντρα υποδοχής προσφύγων υπάρχουν 800 με 900 θέσεις, συμπεριλαμβανομένων και των δομών για τους ανηλίκους. Εάν δεν υπάρξει μέριμνα για προοδευτική αύξηση των θέσεων, το σύστημα θα λειτουργήσει για λίγο και μετά θα καταρρεύσει».

(πηγή Ελευθεροτυπία)